GĐKHCN: janvier 2012

■ Đọc và hiểu kết quả khám mỡ trong máu

ĐỌC VÀ HIỂU KẾT QUẢ KHÁM MỠ TRONG MÁU

Thường xuyên nghe nói Cholestérol rất có hại cho sức khỏe nhưng trên tờ kết quả thử máu ghi ra có nhiều loại « mở « trong máu mà ít có BS nào giải thích rỏ

Trên giấy kết quả thường ghi 4 thứ

Cholestérol total

HDL Cholesterol

LDL Cholesterol

Triglycérides

(K ết qu ả bình thường cho ng ười tr ên 45 tuổi

Phần nhiều được ghi 2 đơn vị g/L và mmol/L

HDL-Cholestérol Cholestérol « tốt »

Nam : 0,4 à 0,65 g/L ( 1,0 à 1,65 mmol/L )
Nữ : 0,5 à 0,8 g/L ( 1,3 à 2,0 mmol/L.)

LDL-Cholestérol ‘ cholestérol « xấu »

Nam : 1.10 - 1.60 g/l (2.84 - 4.13 mmol/l)
Nữ : 1.00 - 1.50 g/l (2.58 - 3.87 mmol/l )

Cholestérol total Nam ,Nữ 1.5 -2.5g/L

Triglycerides

Nam : 0,5 à 1,5 g/L ( 0,6 à 1,7 mmol/L ) ;
Nữ : 0,4 à 1,6 g/L ( 0,45 à 1,5 mmol/L.)

Cholestérol total , HDL Cholesterol và LDL Cholesterol là g ì ? rồi thêm Triglycerides

HDL Cholesterol , LDL Cholesterol khác nhau là sao ?

HDL =High density lipoprotein

LDL = Low density lipoprotein

Cholestérols từ gan phải kết dính với HDL hoặc LDL mới qua trong máu để di chuyển , nên viết

HDL-Cholesterol và LDL-Cholesterol

Đ ể dể hiểu

HDL và LDL là 2 loại xe chở cholestérol

HDL xem như xe Camion nặng ,chở Cholesterols

LDL loại xe gắn máy Honda nhẹ

Tại sao HDL-Cholesterols tốt và LDL- Cholesterols xấu ?

HDL-cholesterol đem Cholestérol vô gan để được chuyển hóa không đi vòng trong nhiều mạch máu nên không đóng trong mạch máu

LDL-Cholesterol chở cholestérol tới c ác tế bào thân thể nên chạy vòng trong đường mạch dể bị đóng theo vành động mạch ( như calcaire trong ống nước) và lâu ngày sẽ làm nghẹt mạch máu ở tim , ở não , ở thận v..v..

Còn Les triglycérides là gì ?

Cũng là loại xe chở chất mỡ gọi là acides gras.di chuyển trong máu

Nên biết rằng Cholesterol ,mỡ (lipides) chỉ có hại cho tim mạch là khi quá nhiều trong máu .Khi chúng ta ăn uống nhiều hơn sự cần thiết cho cơ thể,thì những chất đồ ăn dư được chuyển hóa ra mỡ để dự trử cho lúc thiếu ăn.

Gan chuyển hóa mỡ ra cholesterols , đường , protéine và ngược lại tùy theo sự cần thiết theo Sinh lý cơ thể

Đây chỉ là những giải thích đơn giản tính cách phổ thông cho dể hiểu

Bs Phạm Hữu Thành

■ Đường muối, nước trong cơ thể con người

Đường muối, nước trong cơ thể con người

Đường

Đường rất cần cho sự sống.Đường cho thân thể như xăng cho máy xe. Chất đường có rất nhiều trong các thức ăn,trái cây.

Đồ ăn vô bao tử ,qua ruột đến gan được chuyển hóa ra nhiều chất cần thiết cho cơ thể ,chuyển ra đường,cùng với dưởng khí (oxygène) năng lực cho tế bào như xăng cho máy xe.Nhưng khi máu đem đường tới bìa tế bào,phải có insuline của tụy (pancréas) mới vô được trong tế bào để được dùng.Tế bào thiếu đường hoạt động kém,cơ thể mỏi mệt yếu đuối.

Tế bào thiếu đường báo động lên óc ,đòi ăn.Triệu chứng hay đói thường .

Một trong những nguồn gốc bị bịnh « tiểu đường » là tụy tiết không đủ insuline ,đường trong máu không được dùng nên dư cao hơn ,trên 1,80g/l thận lọc qua nước tiểu vì vậy có tên bịnh tiểu đường,

Dưới 1,80g/l đường , đường không qua nước tiểu mà vẫn bị bịnh vì mực độ đường trong máu cao hơn 1,40g/l đường làm nghẹt các động mạch nhỏ khắp nơi quan trọng nhứt là mắt ,thận ,tim não.

định nghĩa đúng là bịnh cao đường trong máu ‘(từ nguyên diabète là thanh lọc)

Phần đông nhiều người biết hoặc bị bịnh tiểu đườngvà hậu quả quan trọng do bịnh tiểu đường.

Tại sao dưới 1,20g/l đường trong máu mà đường không làm nghẹt động mạch?

Thân thể trung bình có 5 litres máu .    1.20gx 5 =6litres đường số lượng cần cho các tế bào ,lúc thân thể hoạt động bình thường, không dư thừa đóng trên vành huyết quản.

Khi lao động mạnh ,thể thao v..v.. đo đường trong máu sẽ thấy xuống thấp vì tế bào cần nhiều hơn giống như xe ,chạy chậm uống xăng ít , chạy mau ,uống hiều. Xuống thấp,dưới 0,40g/l ,không đủ cung cấp cho các tế bào cho não bộ là rất nguy hiểm.

Những người bị bịnh « tiểu đường » phải luôn luôn mang cục đường trong khi phải hoạt động nhiều hơn bình thường.

Có 2 đơn vị dùng g/l và mmol/l

    Bình thường

     Trước khi ăn = 0,65-1,1g/l hoặc 3,5-6,1mmol/l

      2 giờ sau khi ăn = 1,4g/l       7,8mmol/l

    Có bịnh tiểu đường

        Trước khi ăn = 1,26g/l

         Sau khi dùng 75g đường      1,90g/l

      Dấu hiệu 75g đường không được dùng hết

      B. Muối (chlorure de Sodium) và NƯỚC

Ít được biết hơn đường hoặc chỉ nghe vì bịnh Cao áp huyết (hypertension artérielle)

Muối cũng như nước ,đường ,dưỡng khí v..v.. rất quan trọng cho sự sống.Theo thuyết Darwin thì sinh vật phát sinh từ biển

Muối và nước song song với nhau

Trong thân thể có 60% nước ,muối liền với nước

Theo tuổi nước trong cơ thể giảm xuống chỉ còn 60%vì cơ thịt ( chứa 75% nước) giảm,

Cũng như đường và nhiều chất trong cơ thể cần cho sự sống , thiếu ,dư muối ,nước đều có hại

Những trường hợp làm thiếu nước ,muối :khí hậu nóng nực ,đổ mồ hôi ,ói mửa,tiêu chảy.

Trường hợp dư nước ,muối :,ăn mặn nhiều ,uống nước,rượu nhiều đái ít vì thận suy.

Tương đối thiếu nguy hiểm hơn dư

Trong các thức ăn ,hoa quả nhứt là đồ biển đều có muối nên gần như không có bịnh do ăn uống thiếu muối .

Thận,thượng thận và tuyến yên ,hậu tuyến yên (hypophyse ,post hypophyse) điều chỉnh nước và muối

Nên biết về tuổi già,nhiều bộ phận cơ thể suy giảm như thận ,vị giác kém ít thèm khát nên khi thiếu nước trong cơ thể mà không biết khát

Vì sao ăn muối nhiều có thể làm tăng áp huyết?

Tăng Áp Huyết (TAH=HTA) có rất nhiều nguyên nhân

Nhưng khi ăn mặn nhiều, thêm muối nồng độ máu tăng báo hiệu thận phải giử nước để hạ nồng độ máu.Để giử nước thận và thượng thận (surénale) tiết hormone rénine-angiotensine –aldostérone các hor mone đó làm tăng áp huyết

Giải nghĩa nầy cũng chưa được tất cả các nhà khoa học chấp nhận cho là đúng nên chỉ khuyên nên không nên dùng hơn 6g muối/ngày và những người yếu tim ,yếu thận ,yếu gan bớt ăn mặn.

Không như đo đường trong máu ,Đo muối trong máu ( natrémie =độ diêm huyễt)chỉ biết gián tiếp tình trạng nước trong cơ thể,không hẳn là chỉ dư hay thiếu

Kết quả bình thường ,muối có 5g/l = 135-145 mEq/l trong máu

Tóm lại người cao tuổi không bịnh tim ,thận ,gan thì nên ít ăn quá mặn dưới 4g muối /ngày và uống nước nếu đi tiểu bình thường

PHT

■ Hồ sơ sức khỏe gia đinh

HỒ SƠ SỨC KHỎE GIA ĐÌNH

Trong Gia đình chúng ta ai cũng có Classeurs cất những giấy tờ hành chánh, thuế má ,ngân hàng ,nhà cửa v...v...nhưng ít có người có classeur dành cho Hồ Sơ Sức Khỏe

HỒ SƠ SỨC KHỎE (HSSK) không phải chỉ để dành khi có bịnh ,có nằm bệnh viện ,phải gặp BS thường xuyên mà thôi

Mỗi người trong gia đình nên có một Classeur HSSK rất cần thiết , giúp cho BS Bênh viện nắm được nhiều chi tiết hữu ích không mất thời giờ hỏi tìm

Cách làm HSSK: Để những gì ,ghi những gì ?

Trong Classeur

Ghi

Tên ,năm sanh ,nơi sanh, phái tính

           Năm sinh ₫ể biết tuổi ,phái tính vì khi đọc hồ sơ đôi khi không đoán được nam, hay nữ

           Nơi sanh vì có nhiều bịnh chỉ thường gặp vùng nào đó (pathologie d’origine

          géographique ou ethnique)

Có hay không những bịnh dù nhẹ như các bịnh trẻ con

         (thí dụ bịnh oreillon có thể có hậu quả tinh hoàn ,viêm tụy

          pancréatite,viêm màng óc méningite)

Ngày tháng năm chích ngừa bịnh như Tétanos ,viêm gan (hépatite) v..v

Bịnh của cha mẹ,anh em và ông bà nếu biết (tìm đoán bịnh di truyền)

Để

Tất cả toa thuốc ,giấy khám BS,kết quả thử máu ,chụp hình v...v.

Photo copies giấy Sécu ,carte Vital để phòng khi thất lạc

Khi có bịnh, đi khám BS

Ngày giờ cảm thấy bịnh,phải lấy độ mỗi ngày dù không bị nóng lạnh

Máy tự đo áp huyết bằng piles không mắc lắm nên mua thứ tốt để đo

Ráng nhớ ghi trường hợp phát bịnh:thí dụ trong nhà có người bị grippe

Làm việc bị lạnh ,bị nóng,khuân vác nặng,té, trầy da chảy máu, đồ ăn uống

Đi du lịch ở đâu về v...v...

Đang dùng thuốc gì để trị bịnh gì.

Cho những ai có bịnh mãn tính ,maladies chroniques như bịnh Áp huyết cao ,hypertension ,có nhiều cholesterol ,bịnh tiểu đường ,diabète ,bịnh viêm gan ,hépatite ,bịnh ung thư ......

Làm HỒ SƠ BỊNH để cho BS ,Y tá theo dỏi

Một thí dụ nhỏ để cho thấy quan trọng những chi tiết

Một bà lão bi varices ở chân ,bà đi khám BS vì một chân bị sưng đau

BS liền nghi là bị phlébite ,nghẽn tỉnh mạch cho thuốc và cho đi khám máu ,khám doppler,kết quả bình thường ,cho đi khám thêm écho bụng,scanner   tìm có gì đè tỉnh mạch bụng, tốn nhiều tiền nhưng không rỏ bịnh .Chân dần dần bớt sưng nhưng đụng vễ đau nhói .BS cho đi chụp hình khúc chân dù không tin sẽ thấy gì !!!Kết quả hình chụp là xương ống quyển bị nứt gần gảy vì bà cụ có trật chân té nhẹ.Già ,xương yếu đụng nhẹ té nhẹ dể gẩy.

BS phải nghi là phlébite trước tiên vì quan trọng đến tính mạng hơn.(Gẩy xương chân cũng gây phlébite)

nhưng thí dụ nầy cho thấy tốn kém mất thời giờ khám écho ,scanner bụng cho chuyện gẩy xương chén vì bà cụ không cho biết có té.

PHT

Vài hàng về GĐKKHCN

mardi 17 janvier 2012

■ Đọc và hiểu kết quả khám mỡ trong máu

■ Đường muối, nước trong cơ thể con người

Đường muối, nước trong cơ thể con người

Đường

Đường rất cần cho sự sống.Đường cho thân thể như xăng cho máy xe. Chất đường có rất nhiều trong các thức ăn,trái cây.

Tế bào thiếu đường báo động lên óc ,đòi ăn.Triệu chứng hay đói thường .

Một trong những nguồn gốc bị bịnh « tiểu đường » là tụy tiết không đủ insuline ,đường trong máu không được dùng nên dư cao hơn ,trên 1,80g/l thận lọc qua nước tiểu vì vậy có tên bịnh tiểu đường,

Dưới 1,80g/l đường , đường không qua nước tiểu mà vẫn bị bịnh vì mực độ đường trong máu cao hơn 1,40g/l đường làm nghẹt các động mạch nhỏ khắp nơi quan trọng nhứt là mắt ,thận ,tim não.

định nghĩa đúng là bịnh cao đường trong máu ‘(từ nguyên diabète là thanh lọc)

Phần đông nhiều người biết hoặc bị bịnh tiểu đườngvà hậu quả quan trọng do bịnh tiểu đường.

Tại sao dưới 1,20g/l đường trong máu mà đường không làm nghẹt động mạch?

Thân thể trung bình có 5 litres máu . 1.20gx 5 =6litres đường số lượng cần cho các tế bào ,lúc thân thể hoạt động bình thường, không dư thừa đóng trên vành huyết quản.

Những người bị bịnh « tiểu đường » phải luôn luôn mang cục đường trong khi phải hoạt động nhiều hơn bình thường.

Có 2 đơn vị dùng g/l và mmol/l

Bình thường

Trước khi ăn = 0,65-1,1g/l hoặc 3,5-6,1mmol/l

2 giờ sau khi ăn = 1,4g/l 7,8mmol/l

Có bịnh tiểu đường

Trước khi ăn = 1,26g/l

Sau khi dùng 75g đường 1,90g/l

Dấu hiệu 75g đường không được dùng hết

B. Muối (chlorure de Sodium) và NƯỚC

Ít được biết hơn đường hoặc chỉ nghe vì bịnh Cao áp huyết (hypertension artérielle)

Muối cũng như nước ,đường ,dưỡng khí v..v.. rất quan trọng cho sự sống.Theo thuyết Darwin thì sinh vật phát sinh từ biển

Muối và nước song song với nhau

Trong thân thể có 60% nước ,muối liền với nước

Theo tuổi nước trong cơ thể giảm xuống chỉ còn 60%vì cơ thịt ( chứa 75% nước) giảm,

Cũng như đường và nhiều chất trong cơ thể cần cho sự sống , thiếu ,dư muối ,nước đều có hại

Những trường hợp làm thiếu nước ,muối :khí hậu nóng nực ,đổ mồ hôi ,ói mửa,tiêu chảy.

Trường hợp dư nước ,muối :,ăn mặn nhiều ,uống nước,rượu nhiều đái ít vì thận suy.

Tương đối thiếu nguy hiểm hơn dư

Trong các thức ăn ,hoa quả nhứt là đồ biển đều có muối nên gần như không có bịnh do ăn uống thiếu muối .

Thận,thượng thận và tuyến yên ,hậu tuyến yên (hypophyse ,post hypophyse) điều chỉnh nước và muối

Nên biết về tuổi già,nhiều bộ phận cơ thể suy giảm như thận ,vị giác kém ít thèm khát nên khi thiếu nước trong cơ thể mà không biết khát

Vì sao ăn muối nhiều có thể làm tăng áp huyết?

Tăng Áp Huyết (TAH=HTA) có rất nhiều nguyên nhân

Giải nghĩa nầy cũng chưa được tất cả các nhà khoa học chấp nhận cho là đúng nên chỉ khuyên nên không nên dùng hơn 6g muối/ngày và những người yếu tim ,yếu thận ,yếu gan bớt ăn mặn.

Không như đo đường trong máu ,Đo muối trong máu ( natrémie =độ diêm huyễt)chỉ biết gián tiếp tình trạng nước trong cơ thể,không hẳn là chỉ dư hay thiếu

Kết quả bình thường ,muối có 5g/l = 135-145 mEq/l trong máu

Tóm lại người cao tuổi không bịnh tim ,thận ,gan thì nên ít ăn quá mặn dưới 4g muối /ngày và uống nước nếu đi tiểu bình thường

■ Hồ sơ sức khỏe gia đinh