Danh tên
các con thú theo năm ,theo Tử Vi cũng hơi lạ Năm con Rồng gọi là năm Thìn ,năm con Rắn là năm Tỵ .Theo
nhiều nhà ngôn ngữ học chữ Tỵ là
từ HánViệt đọc theo âm Bắc kinh (sì pinyin). Tháng Tỵ là tháng 4 Giờ Tỵ là giờ 9-11
giờ sáng còn hướng
Tỵ là hướng Đông Nam .Danh
từ Tỵ không có nghĩa là rắn hay
xà ,Hán Việt mà nghĩa bào thai .Tên năm Hán Việt như Tý ,Sửu ,Dần Mẹo....không
có nghĩa Chuột ,Trâu,Cọp v...v..
RẮN THEO
KHOA HỌC
Theo khảo cổ thì rắn có trên
địa cầu khoảng 150 triệu năm
Tên rắn vn rắn hổ,rắn hổ mây
,rắn hổ đất, rắn hổ hành,rắn hổ ngựa ,rắn hổ lửa ,rắn mái gầm
,rắn ri cá, rắn lục,rắn lục cườm,rặn nước ...Rắn là loại bò sát
,máu lạnh nhờ đó
tìm thấy rắn sống nhiều vùng nhiệt độ rất khác nhau
,vùng thật lạnh tây bá lợi á ,
vùng thật nóng như sa mạc , ,không chân
nhưng di động rất lẹ trên mặt đất
,dưới nước ,dưới biển nhờ khớp đốt sống mềm,rắn di chuyển cách thun lại dãn ra cột sống . Đặc điểm da rắn có vảy
và thay 3 /4 tháng một lần Vẩy rắn có 2 lớp Mỗi lần lớn rắn thay da
,lớp ngoài,Rắn lột da trung bình 1 đến 8 lần .Chu kỳ lột da tùy theo
sức lớn và tuổi
Có khoảng 2900 loại ,có thể phân chia 2 loại ,loại có nọc độc và loại không có.
Rắn có nọc độc có 2 răng móc ,hàm trên ,rất nhọn , chỉ
trong răng móc có tuyến quản liền
với hạch hàm như hạch nước miếng
chứa nọc độc ,khi cắn nọc độc bắn ra
nọc độc ,
Loại rắn không có răng móc thì ít hay không có nọc độc
Nọc độc rắn tùy theo loại
rắn có thứ làm đông máu , hay chảy
máu ,(huyết độc) có thứ là tê
liệt cơ thịt từ thần kinh (thần kinh độc) có thứ hủy hoại mạch máu
v..v.. vì vậy không có thuốc khử độc duy nhất tác động
rất nhanh 1 /2 phút ,chậm là 2 3 giờ
Theo thuyết tiến hóa Darwin thì rắn từ loại sấu ,kỳ nhông ,cắc
kè biến thể , đổi gene Hox (gene Hox tạo chân tay)nên rắn không
có chân nhưng thêm nhiều đốt sống giúp cho rắn phóng mình bắt mồi dù không có chân như những con thú khác
Gần đây khoa học tìm thấy trong nọc độc rắn có chất chống ung
thư,chống đau nhức ,đang sưu tầm để bào chế
Mắt rắn không có mí để nhắm.Mắt rắn không thấy xa.Lưởi rắn chẻ
2 rất nhạy cảm độ nóng như infra rouge
giúp rắn nhận định mồi
Các đạo sĩ ấn độ thổi kèn cho rắn múa ,thật ra rắn không thính
tai,nghe nhạc như người ta tưởng
Theo tạp chí Lương Hữu Trung
Quốc ở vùng Tam Hiệp huyện
Vu Sơn có ông già tên Trần Y Vinh
,,dân gọi Xà Vương vì ông nuôi
rắn không ăn ,không bán
Mà bảo vệ rắn lấy nọc rắn
làm xà dược trị bịnh..Rắn ông nuôi
theo ông ,quấn quit ông như những con chó
Ngày nay dấu hiệu Y Dược là rắn quấn chung quanh cây gậy của
Esculapios ,tổ y khoa ,trị được nọc rắn
Rắn thích
ăn loại chuột nên cũng lợi cho nhà nông ,lúa ít bị chuột cắn phá
Bắt rắn nhiều để ăn hay để
làm rượu thuốc sẽ làm tuyệt giống và chuột sẽ cắn phá lúa
RẮN THEO TÍN NGƯỠNG
Rắn là loài vật nhỏ ngoại trừ con anaconda nhưng rất dử và độc
nên con người vừa sợ vừa nể .
Trong Kinh thánh Cựu Ước ,Ancien
Testament ,Thượng Đế tạo ra ông Adam
và bà Eve sống trong vườn Địa đàng
.Quỷ đội lớp rắn dụ bà Eve ăn trái cấm nên bị hình phạt đày
xuông Trái đất .
Như vậy quá nặng hơn nửa bị Quỷ dụ ,không hẳn lỗi bà Eve Khoan
hồng nào của Thượng đế ?
Trong các văn
minh khắp nơi từ thời thượng cổ
đều thờ phượng như chúng ta thấy thời Pharons Ai Cập, truyền thuyết hy
lạp, văn minh Mayas ,người Rắn có lông
QUETZALCOATL
Dân Mayas ở Mễ Tây Cơ thờ thần rắn có lông,vừa
là thần mùa màng ,thần chiến tranh bảo vệ dân
Ấn Độ ,Giáo phái Bà La
Môn thờ rắn là thần thánh ,có lễ hội rắn Tín ngưỡng thờ rắn thấy trên điêu khắc trên nhiều
di tích.Dân cúng đồ ăn cho Thần rắn để bớt nghèo
đói.Lễ cúng vào tháng 7 tháng 8
tức tháng Sravana của Bengal,dân nặn hình thần rắn bằng đất
sét để thờ.Rắn cũng là biểu tượng sự trừơng sinh bất tử theo tín
ngưỡng Ấn Độ.Theo lòng tín ngưỡng thần rắn mà người dân nhiều nơi
cất đền thờ và điêu khắc tượng thần rắn nguy nga.Trang sức cũng có
hình rắn,
Người Khmer theo tín ngưỡng
Phật Giáo Nguyên Thủy nhưng củng tin
thần Rắn Naga ,là thần Mưa .Tín đồ ngoan đạo được thần Rắn Naga đưa về Niết Bàn.
Chùa Khmer có nhiều tượng điêu
khắc rắn Naga,và Phật Thích Ca tọa
thiền trên mình rắn Naga ,đầu Rắn
Naga làm mái che nắng mưa cho Phật..Rắn Naga bảo bộc Phật Thích Ca
lúc mới sinh và hóa thân thần Hộ
Pháp Dvarapala ,giử viên ngọc Tam Bảo
Giáo phái Nam tông , ở các nước
Thái Lan,Cambodge,Lào, Chàm theo ảnh hưởng Ấn Độ giáo với thần Vishnu
,thần Narayana ,hóa thân rắn Naga Ananta ,sáng tạo Vũ Trụ
Còn theo Phật Giáo Trung Hoa và VN là
Rồng
Theo Đạo Phật,tu sĩ được siêu độ ,không tái
sinh gọi là Đại Xà Mahanaga
Thời xưa vì sợ loài thú dữ
nên người ta tôn sùng thờ,trở thành tục lệ tín ngưỡng ,nhiều nơi vẫn
còn giử dù hết sợ
RẮN TRONG TRUYỀN THUYẾT
Truyền thuyết
lịch sử VN về hàm oan Nguyễn Trải bi tru di tam tộc do rắn trả thù
thì được kể lại trong nhiều sách .Năm 1442 vua Lê thái Tôn thấy
Thị Lộ ,tì thiếp của Nguyễn
Trải ,tài sắc văn chương vẹn toàn ,đem
về cung hầu vua .Rồi một hôm
vua bị bịnh
ThỊ Lộ lo
hầu hạ thuốc thang nhưng vua không qua khỏi .Có thể xem như bịnh nhẹ
mà vua lại chết nên triều thần buộc tội Thi Lộ đồng lõa với Nguyễn
Trải mưu sát vua ,kết án tru di tam tộc
gia đình Nguyển Trãi,một đại công thần dựng nghiệp nhà Lê,lúc đó đã
về hưu ,không
màng danh lợi,thì lý do nào để thí vua ?Nhiều
nhà sữ nghĩ rằng những triều thần theo phe Lê Sát ,thù hiềm với
Nguyễn Trãi ,được vua tin dùng hơn ,ngăn chận những sự thao túng của họ nên thừa dịp kết tội loại trừ.Phải
đến đời vua Lê Thánh
Tôn ,22 năm sau
oan án mới được hỷu bỏ,Trong thời gian bị tru di thì những người họ Nguyễn phải ẩn
trốn về miền nam.Cả nhà Nguyễn sau nầy cũng cho mình là hậu dụê
của Nguyễn Trãi.Từ đó đưa ra truyền thuyết Nguyễn Trãi đả phá ổ và giết rắn ở gia
Thôn .Thị
Lộ hiện thân của rắn mẹ dùng tài sắc được Nguyễn Trãi chọn
làm tì thiếp ,rồi mê hoặc vua Lê
Thái Tôn ,giết vua
Dân Khmer theo ảnh hưởng Ấn Độ thờ rắn .Tục truyền trong sự lập quốc có đạo sĩ Bà La Môn tên Kaudinya từ Ấn Độ đi tới vùng
đất người Khmer chiến thắng công chúa Soma Nagini ,con vua
rắn Naga ,lấy công chúa Soma Nagini
sinh ra dòng dõi các vi vua
Khmer .Kaudinya cũng dạy người Khmer trồng lúa và công việc thủy lợi Tác giả Châu Đạt Quan của truyện Chân Lạp phong thổ ký ghi các quốc vương Khmer mỗi đêm đều có ngủ với một nàng rắn .Chung quanh ,trước sau
Cung điện ,đền thờ ,cầu thang,lối đi
nóc nhà đều có tượng thần
Rắn Naga gọi là Niek to lớn bằng
đá bảo vệ ,ngăn chận quỷ ma
Vua Thái Lan Sukhothai thế kỷ 14
cũng cho mình từ dòng dõi công
chúa Nagini ,con vua Rắn Naga
Rắn trong văn hoá ,ca dao ,hò ,vè
Văn Hóa dân gian có nhiều câu ca dao về rắn
Cõng rắn cắn gà nhà
: vẽ
rắn thêm chân, hàm ý dư thừa, không
cần thiết – so với thành ngữ xà túc
(chân rắn) Hoạ xà thiêm.
đầu hổ đuôi rắn, hàm ý khởi đầu
rất hay nhưng kết thúc rất dở - Hổ đầu
xà vĩ : ta thường gặp câu nói đầu voi đuôi chuột trong văn hoá VN hơn.
: bò sát đất như rắn, hàm ý tình hình bất ổn Xà hành
hỗn loạn
như rắn mất đầu–: rắn không đầu chạy
không được
Ngưu quỷ xà thần : chỉ
các thành phần không tốt trong xã hội
đầu rắn mắt chuột, ý nói
người gian xảo
địa đầu xà chỉ
tên ác ôn côn đồ hoặc chỉ người ác độc Miệng
hùm nọc rắn
nọc người hơn mười nọc rắn
. ‘Rồng mạnh không ép rắn thổ địa tương
đương với lịnh vua thua lịnh làng ,như là ‘vua một cõi’.
Bài vè Khó
khăn ở quán ở lều
Bà cô, ông cậu chẳng điều hỏi sao
Giàu sang ở tận bên Lào
Hùm tha rắn cắn, tìm vào cho nhanh
Nói tình đời trọng người
giàu có quyền quý,khinh người nghèo
Miền Nam nghe câu hò hẹn hò Con quạ đen con cò trắng
Con ếch
ngắn, con rắn dài
Em trông
anh trông mãi, trông hoài
Trông cho thấy mặt thấy mày mới yên
Đôi lứa thanh thiếu niên mới
quen còn nghi ngờ , Rắn có chân rắn biết
Ngọc ẩn đá ngọc hay
Anh cùng em mới gặp nhau đây
Biết thời biết mặt nào hay trong lòng
Nhưng khi thương nhau rồi , thề nguyền chung thuỷ Đôi ta như rắn liu điu
Nước chảy mặc nước ta dìu lấy nhau
Có lúc giận nhau ,trách nhau Con rắn hổ đất nằm trên cây thục địa
Con ngựa
nhà trời ăn cỏ chỉ thiên
Trách anh bạn tình gian dối đảo điên
Gạt em
xuống chốn huỳnh tuyền bỏ em
RẮN TRONG ẪM THỰC
Muốn ăn thịt rắn phải biết
cách bắt rắn,cả một
nghệ thuật ,nhìn biết hang nào
có rắn và rắn loài nào.Thường dùng chó đánh hơi ,chó sủa và chó
thủ nhảy lùi thì chắc có rắn .Người săn rắn cầm cây chỉa hai chận cổ
rắn .Không săn thì người ta đặt
bẩy nhốt con chuột làm mồi trong
cái lọp bằng tre
Theo nhiều người thì dân bắt
rắn chuyên môn dùng ngãi hoặc đọc bùa chú ,rắn bị mê hoặc ,bắt lấy
dể dàng ,giống như thấy người Ấn độ thổi sáo cho rắn múa nhưng rắn
không có thính giác
Cách
làm thịt rắn
Người ta cắt cổ rắn lấy máu
pha với rượu đế để nhậu
Trụn rắn trong nước sôi hoặc hơ lửa để
lột vảy da rắn .Mổ bụng rắn lấy
mật,bộ đồ lòng, gan .Trứng rắn ,mỡ rất ngon và béo .Mật rắn
hổ rắt quý vì theo thuốc nam mật rắn hổ là vị thuốc nhưng không nên
dùng quá độ nguy hiễm
Dân quê không biết lấy nọc rắn bán cho các
viện bào chế.Tránh không ăn đầu rắn biết nọc rắn còn trong
miệng nên cấn thận đốt bỏ ,tránh
không cho chó mèo tha
Các
món ăn
Rắn
nướng trui
Nướng bằng rơm ,lá.Nướng không hoặc bọc rắn bằng lá,.Xé thịt chấm muối ớt hay nước mắm nhậu với
rượu đế,đồ chua
Cháo rắn
Nấu cháo rắn
đậu xanh cà, nước cốt dừa,
củ hành thái mỏng ,rau thơm, tiêu ,ngò rí. Ăn cháo nóng ,qn nguội hơi tanh
Rắn hầm sả
Rắn làm sạch ,chặt từng khúc
trộn với sả ớt bằm nhuyễn bỏ vào nồi nóng trộn cho
đều,bỏ lá sả vô ,rồi đổ nước săm sắp thêmt tiêu hột ,chút muối hay nước mắm rồi đậy
nắp thật kính ,cho lửa vừa đều ,
Nước hầm sôi thịt rắn mềm là ăn
được Ăn với nước mắm hoặc nước tương
Đó là những món ăn quen thuộc ,rắn cũng như lươn có thể
làm những món khác tùy theo đầu
bếp biến chế không kể hết được
RƯỢU RẮN
Rượu rắn là rắn ngâm trong rượu
,nhiều thứ rượu cao độ ,ở VN
thường là rượu đế ,hoặc rượu thuốc ,có người để thêm trái cây trong
rượu thêm nhiều thuốc khác ,
Cả một bí quyết nhà nghề chế rượu rắn ,rượu lâu năm
rất đắt ,Người ta dùng rượu rắn
làm thuốc bổ, trị suy nhược ,đau khớp và bá chứng.Tuy vậy Y
khoa tây phương
chưa có nghiên cứu để chứng nhận
hiệu quả
P.H.T. SƯU TẦM
